Op bezoek bij Lenzing: Een kijkje in de productie van kunstmatige vezels
bezig met laden...
Om beter te begrijpen waaruit zogenaamde "kunstmatige" (en niet synthetische) stoffen bestaan, reisde FashionUnited naar het hart van de Oostenrijkse vezelindustrie, naar Lenzing, een producent van cellulosevezels. We zeggen al snel "cellulose", maar dat vereenvoudigt de verscheidenheid aan bestaande kunstvezels die uit hout worden ontwikkeld en een alternatief vormen voor de waterintensieve teelt van katoen.
Lenzing produceert viscose onder de naam Ecovero, Modal, Lyocell (kleding en accessoires) en Veocel (gezondheid en hygiëne) onder de naam Tencel (een bedrijf waarvan de Oostenrijkse industrieel zo'n dertig jaar geleden de patenten kocht, toen het merk en het bedrijf met dezelfde naam). Het was deze Lyocell die Lenzing onder de aandacht wilde brengen door de deuren van zijn productievestiging in de buurt van Salzburg te openen voor de pers. Het bedrijf heeft verschillende vestigingen over de hele wereld, waarvan Thailand de grootste is.
De rondleiding wordt geleid door Nikolaus Hüpfl. De Tencel Lyocell-vezel wordt gemaakt van hout. Voornamelijk van eucalyptushout, dat zeer snel zonder pesticiden groeit in de 1200 kilometer lange bossen die eigendom zijn van Lenzing in het zuiden van Brazilië. 20 procent van deze bossen is gewijd aan biodiversiteit. Ook andere houtsoorten - beuk voor viscose, maar ook dennen en berken - uit Oostenrijk, Duitsland en Oost-Europa worden gebruikt voor de productie van cellulosevezels.
Het gekapte hout wordt aangeleverd in de vorm van houtsnippers die eruitzien als grote, dikke, witachtige bladeren. Hakselaars verkleinen deze tot snippers. Deze houtpulp wordt vervolgens geweekt in een oplosmiddel en water om cellulose te vormen.
Lenzings eerste troef: een oplosmiddel met minder impact op het milieu
De houtpulp wordt opgelost in een organisch en recyclebaar oplosmiddel, NMMO (N-methylmorfoline-N-oxide). Het oplosmiddel is niet exclusief, maar de thermische en mechanische invloeden waaraan Lenzing het hout blootstelt wel.
Vanwege het bedrijfsgeheim mag de pers de ruimte waar het mengsel wordt gemaakt niet betreden. Ze wandelen dus door transparante buizencorridors van waaruit ze het mengsel kunnen zien. Deze wandeling door de ingewanden van het bedrijf voelt aan als een duik in de film "Alien". Een enigszins benauwend gevoel, vooral omdat het hier erg warm is. Aan het einde van de tunnels, in een nieuwe ruimte, spuugt een machine een soort "witte worst" uit die met stromend water wordt gemengd tot een stroperige brij. Deze wordt gefilterd en geperst tot draden die eruitzien als Chinese noedels.
Deze filamenten worden vervolgens gebleekt, zonder chloor, maar op basis van oplosmiddelen, waaronder ozon en waterstofperoxide. Uit de machines komen dan schuimvellen, totdat het onberispelijke wit is bereikt waarmee het toekomstige materiaal kan worden geverfd.
De laatste stap: deze vellen worden verwarmd tot 138 graden. Hier vindt de magie plaats, want de cellulose muteert en krijgt een katoenachtig uiterlijk (hoewel de term slecht gekozen is, want het is geen katoen). Laten we zeggen: vezelig. De waterdamp wordt afgevoerd via grote schoorstenen die de esthetiek van het industriepark versterken. Er hangt een ietwat penetrante geur die sommigen aan zuurkool doet denken; het is echter koolstofdisulfide.
De verzamelde vezels worden verpakt in balen en doorgestuurd naar de spinnerijen, weverijen of breierijen. "Omdat de vezels uniform zijn, wordt hun werk vergemakkelijkt en ontstaat er minder afval", legt Hüpfl uit. De groep produceert jaarlijks meer dan een miljoen ton vezels, waarvan een derde lyocell is (70 ton per dag). De prijzen zijn vergelijkbaar met die van katoen, waardoor de marges voor alle soorten markten, van massamarkt tot high-end, gelijk blijven.
Tweede troef: verantwoord beheer
De fabrieksbezichtiging eindigt met een bezoek aan de rivier de Ager, die uitmondt in de Attersee. Volgens Hüpfl heeft de Ager drinkwaterkwaliteit, wat blijkt uit het feit dat het gebruikte water na gebruik schoon terugstroomt.
Nadat de geleende kledingitems zijn ingeleverd, begeven de genodigden zich naar de vergaderruimte om hun kennis over het bedrijf te verdiepen. Er wordt veel gesproken over ecologische verantwoordelijkheid; de experts stellen veel vragen. Het blijkt dat de normen op internationaal niveau niet geharmoniseerd zijn en dat het daarom moeilijk is om te discussiëren over prestatie-indicatoren.
Er is echter een verordening die het ecologisch ontwerp van duurzame producten regelt en waar Lenzing bij betrokken is: Ecodesign for Sustainable Products Regulation (ESPR). De eisen voor ecologisch ontwerp zijn primair gericht op de volgende verbeteringen: duurzaamheid, repareerbaarheid, recycleerbaarheid, aanwezigheid van schadelijke stoffen, koolstof- en milieuvoetafdruk.
Deze praktische gevolgen leiden ertoe dat tegen 2028 een digitaal productpaspoort op de markt moet worden gebracht. Lenzing beschouwt de ESPR als "het meest invloedrijke regelgevingsmechanisme om de complexe textielsector naar een duurzamere en meer circulaire toekomst te leiden".
Tot de projecten die de business in een nog milieuvriendelijker richting moeten sturen, rekent Lenzing de Lenzing Ecovero Defibra-technologie, een vezel die is gemaakt van gerecycleerd katoenafval en houtsnippers. Het katoen moet van goede kwaliteit zijn om sterk te zijn, daarom heeft Lenzing een joint development-overeenkomst getekend met het Zweedse industriële bedrijf Södra, dat gespecialiseerd is in de ontwikkeling van producten op houtbasis. Het gebruikte mechanische proces maakt het volgens Lenzing mogelijk om de vezel te versterken, omdat het, in tegenstelling tot chemische recycling, de structuur van de cellulose niet verandert. Een andere innovatie is Pellinova, een alternatief voor leer gemaakt van vermalen handschoenafval.
De dag eindigt met een proefproject dat Andrea Jicman, marketingmanager voor Zuid-Europa, naauw aan het hart lijkt te liggen. De uitdaging van "Glacial threads, from forests to future textiles" is momenteel om de toppen van gletsjers, die smelten als gevolg van de opwarming van de aarde, te bedekken met een cellulosemateriaal. De bestaande afdekkingen zijn gemaakt van polyester (met alle bekende problemen van de recycleerbaarheid van polyester). De installatie wordt geplaatst in de Oostenrijkse bergen, waarvan het beeld in het collectieve onderbewustzijn voor altijd gegrift staat.
FashionUnited werd uitgenodigd door Lenzing om een bezoek te brengen.
Dit artikel verscheen eerder op FashionUnited.FR. Dit artikel is vertaald met behulp van een AI-tool genaamd Gemini 1.5. .
FashionUnited gebruikt AI taaltools om het vertalen van (nieuws)artikelen te versnellen en de vertalingen te proeflezen om het eindresultaat te verbeteren. Dit bespaart onze menselijke journalisten tijd die ze kunnen besteden aan onderzoek en het schrijven van eigen artikelen. Artikelen die met behulp van AI zijn vertaald, worden gecontroleerd en geredigeerd door een menselijke bureauredacteur voordat ze online gaan. Als je vragen of opmerkingen hebt over dit proces, stuur dan een e-mail naar info@fashionunited.com.